1. Kiến trúc công trình
Bức bình phong (cuốn thư đá) là công trình kiến trúc tâm linh được chế tác từ đá nguyên khối, gồm 3 phần chính:
-
Chân đế: Là phần đỡ chắc chắn, giúp bình phong vững vàng, thường điêu khắc chân quỳ, hoa văn mây nước.
-
Thân chính: Dạng tấm bảng cong mềm mại, mô phỏng hình dáng cuốn thư cổ. Trên bề mặt thường chạm khắc chữ thư pháp, hoa văn long – phụng – hạc – sen – tùng – trúc – mai.
-
Đầu hồi: Hai bên uốn cong như tai cuốn thư, kết thúc bằng các đường nét tinh tế thể hiện mỹ học truyền thống.
2. Vị trí lắp đặt
Trong phong thủy cổ truyền, bức bình phong được đặt tại Minh Đường – không gian thoáng trước lăng thờ, từ đường, miếu, đình hoặc các khu lăng mộ.
-
Vị trí tiêu chuẩn: Nằm giữa trục chính cổng và lăng thờ, cách cổng một khoảng hợp lý để ngăn khí xấu (sát khí), giữ lại khí tốt (vượng khí).
-
Ngoài ra, bình phong còn được bố trí tại phía sau hoặc hai bên mộ phần, nhằm bảo vệ mộ trạch và che chắn các tác động xấu từ địa hình.
3. Ý nghĩa phong thủy
-
Tàng phong – tụ khí: Trong phong thủy, bình phong là công cụ giữ khí không bị tán, đặc biệt quan trọng khi cổng chính đối diện đường thẳng, sông suối hoặc mạch xung sát.
-
Chắn tà – dẫn chính khí: Giúp ngăn luồng khí dữ, tà khí từ ngoài xâm nhập, đồng thời hướng luồng khí cát lợi vào khu thờ cúng.
-
Biểu tượng tri thức và đạo lý: Cuốn thư mang hình dáng thư pháp – biểu tượng của trí tuệ, nhân nghĩa, đạo hiếu, khắc họa tinh thần học đạo, giữ đạo của gia tộc.
-
Gắn kết tâm linh và văn hóa: Không chỉ có công năng phong thủy, bức bình phong còn là lời chào tâm linh, khơi dậy không khí tôn nghiêm và thanh tịnh ngay từ khi bước vào khu thờ.
4. Sự kết hợp với các kiến trúc khác
-
Cổng tam quan – bình phong – lăng thờ là ba yếu tố chính tạo thành trục tâm linh – phong thủy.
-
Khi kết hợp với cột đá đồng trụ, lư hương đá, lăng thờ (long đình), bình phong sẽ hoàn thiện bố cục “Tiền án – Hậu chẩm – Tả long – Hữu hổ” chuẩn phong thủy học.
-
Đặt đúng bình phong giúp bảo vệ toàn bộ không gian tâm linh khỏi xung sát, trảm phong, xuyên tâm tiễn, đảm bảo vượng khí lưu thông – tổ tiên phù hộ – hậu duệ phát đạt.
Bức bình phong (cuốn thư đá) không chỉ là công trình mang tính biểu tượng mỹ thuật, mà còn là cốt lõi phong thủy trong kiến trúc tâm linh Việt. Được đặt đúng vị trí, chọn đúng chất liệu và họa tiết, cuốn thư sẽ trở thành lá chắn linh khí – biểu tượng hiếu đạo – điểm nhấn văn hóa đầy ý nghĩa cho mỗi công trình.
Xem thêm